Mai Thanh Hải - Hồi còn sống, bố mình thường hoài niệm về những năm đằng đẵng quân ngũ.
Bố kể: "Đánh Mỹ, đồng đội mất xác nhiều lắm, nhưng chiến tranh bảo vệ biên giới, ngay trên đất mình nhưng cũng chẳng khác bao nhiêu" và dặn: "Nếu có đi công tác, đến đâu có Nghĩa trang Liệt sĩ thì nhớ vào thắp hương, nếu không có hương thì châm 1 điếu thuốc hoặc đốt vài ngọn cỏ cũng được. Những người chết trẻ thiêng lắm và nếu mình thật lòng, được phù hộ nhiều!"...
Lời nhắn của bố, đeo đuổi suốt hành trình làm báo của mình, khi đến với những vùng đất biên cương - chiến trường xưa giữ đất, cắm chốt của những người lính, từ 1979 đến bây giờ, trên dặm dài từ Quảng Ninh đến Lai Châu.
Mấy năm qua, khi hành trình làm báo đã nhẹ tênh, nghiêng về Áo ấm biên cương thiện nguyện, càng có dịp lên kỹ với những tấc đất địa đầu, nên mình mới có cơ hội tìm đến từng bia mộ nghĩa trang của từng huyện - xã vùng biên, lưu tên các chú bác, anh chị vào khuôn hình máy ảnh còi.
Đất nước gian lao, thời thế bấp bênh, đến người sống có khi cũng còn bị quên lãng, nữa là người đã nằm xuống.
Biết vậy, nên khi đứng giữa những Nghĩa trang Liệt sĩ, giăng giăng bia mộ của những người ngã xuống khi còn rất trẻ, trong những năm đánh trả quân xâm lược, bảo vệ biên giới, chỉ thấy buồn tủi, khi thấy ngập tràn lạnh lẽo, hoang vắng và hình như có cả lãng quên...
Càng buồn hơn, khi tìm thông tin về liệt sĩ hy sinh trong chiến tranh biên giới trên mạng internet, ô tìm kiếm chỉ là màu trắng trơn, vô hồn...
Và mình, đã nương theo lời nhắn của bố, làm những việc mà bố sẽ mỉm cười.
Hành trình dọc biên cương của Áo ấm biên cương, rất nhiều những người bạn đã có lúc tò mò, nhưng khi biết ý nguyện của mình, đều đồng lòng - sát cánh: Mỗi chuyến đi lên biên giới, đều dừng lại ở các Nghĩa trang liệt sĩ dọc đường, dâng hoa - thắp hương và cẩn thận chụp ảnh từng bia mộ, lưu danh tên người ngã xuống, để hình thành 1 khuôn dữ liệu, giữ mãi đến muôn đời sau.
Mấy ngày tới, sẽ có 1 trang website ra đời, với chức năng ghi danh - tìm kiếm những người đã ngã xuống trong khi bảo vệ biên giới, với sự giúp sức của rất nhiều người bạn mình, tuy rất trẻ và xa tít biên giới phía Bắc, nhưng nặng lòng với Tổ quốc và chấp nhận làm không công, mang tiền nhà ra để thiết kế trang, mua tên miền...
Mình ghi ơn các bạn nhiều lắm...
Và nữa: Biết đâu, trong hành trình ghi ơn - lưu danh này, chúng mình gom góp được chút sơn, cân xi măng, chút bột màu để tô lại những bia mộ liệt sĩ đang nằm hiu quạnh ở những Nghĩa trang liệt sĩ hoang vắng, như Nghĩa trang liệt sĩ huyện Xín Mần (Hà Giang) này, để người sống biết rằng, nơi đây có những người đã ngã xuống, thì quý biết bao nhiêu?..
Mình, ghi ơn mọi người nhiều lắm!...
*****