20 tháng 2, 2013

NẰM XUỐNG ĐỂ GIỮ ĐỒNG VĂN

Mai Thanh Hải - Lên thị trấn địa đầu Tổ quốc Đồng Văn (huyện Đồng Văn, tỉnh Hà Giang), hỏi chuyện ăn chơi ngủ nghỉ, dân thị trấn từ người Mông đến người Kinh, từ trẻ con đến ông bà già đều vach vách đọc tên những quán cà phê Phố Cổ, chốt Đồn Cao, tắm thuốc người Dao, đèo Mã Pí Lèng, quán gà đen - lợn bản...

Tuy nhiên, khi mình hỏi: "Nghĩa trang liệt sĩ (NTLS) của huyện nằm đâu?", ai cũng ú ớ hỏi nhau và lắc đầu không biết.

May gặp 1 cán bộ ở Văn phòng UBND huyện, chắc rành rẽ việc "bưng bê khiêng kê" dịp Lễ Tết nên chỉ ra dãy núi sau Thị trấn: "Đi đường vào Đồn Biên phòng Đồng Văn rồi hỏi tiếp. Nằm ngay cạnh Đồn mà!".

Mình cố gặng gặng hỏi, đại loại: Trên ấy có nhiều mộ Liệt sĩ không?. Hồi chiến tranh biên giới 1979-1989, thị trấn Đồng Văn có bị lính Trung Quốc đánh chiếm hoặc câu pháo từ bên kia biên giới sang không?...

Vị này tròn xoe mắt nhìn mình và cấu tai, giống như nghe chuyện trong mơ, rồi mới lắc đầu: "Chưa bao giờ nghe đến chuyện bộ đội - dân quân ở Đồng Văn chết vì Trung Quốc", khiến mình như bị dội gáo nước lạnh, đứng sững.

Vào Đồn Biên phòng Đồng Văn (Đồn 165) hỏi câu y chang với cán bộ huyện, mấy anh em cũng... gãi tai: "Hồi ấy chúng em còn bé tý, chả biết chuyện ấy và từ hồi đi bộ đội, cũng chưa nghe ai nói mấy chuyện như anh nói", nhưng khẳng định: "Trên bia ghi tên Liệt sĩ trên đỉnh đồi, chủ yếu là người hy sinh từ 1979-1989!"..

Chả trách được lính trẻ, toàn ở dưới xuôi lên công tác trên này bởi mình chắc, cũng chả ai quán triệt - kể cho chúng về những chuyện ngày xưa đạn bom chết chóc, tranh giành, ở cái nơi thị trấn vùng biên nhưng đèn sáng trưng ngày đêm, ồn ào khách du lịch khắp các quốc gia đổ về, dịch vụ chả thiếu từ A đến Z... đến nỗi việc đặt Đồn Biên phòng ở nơi này, để quản lý địa bàn thị trấn (dẫu là biên giới) và cái xã Lũng Táo cách Đồn cả vài chục km, cảm giác rất... vô duyên, gượng ép.

Lại vào mạng tra tìm, gõ đủ mọi từ khóa nhưng tịnh không cho một kết quả nào cho thấy trong chiến tranh biên giới 1979-1989, huyện Đồng Văn bị Trung Quốc tấn công, quấy nhiễu, gây rối, lấn chiếm và có liệt sĩ hy sinh tại Đồng Văn.

Thôi thì tìm lên tận nơi, để thắp cho các anh chị nén nhang, dâng ít tiền vàng trong ngày 17/2/2013, đúng dịp cách đây 34 năm, phía Trung Quốc ào ạt xua quân tấn công đồng loạt 6 tỉnh biên giới phía Bắc, mở đầu cả chục năm chiến tranh bành trướng giằng co...

Từ cổng Đồn 165 lên chân đồi là đường đất đá lổn nhổn, chưa bao giờ biết mùi nhựa đường, cho dù vẫn thuộc địa bàn thị trấn. Thêm cả trăm bậc xi măng, mới lên đến đỉnh và ngắm toàn bộ Thị trấn, xếp la liệt như những hộp diêm, ngọ nguậy du khách lần mò vào từng thành bao để chụp ảnh, ngắm nghía, khám phá...

Trên đồi, ngoài tượng đài cao là nhà tưởng niệm với lư hương làm bằng đá tảng, bàn đặt lễ làm bằng xi măng. Thêm 2 tấm bia ghi tên Liệt sĩ dựng 2 bên. Hết!..

Tỉ mẩn đếm, gọn 162 người đã ngã xuống vì đất Đồng Văn, từ những ngày đầu tiễu phỉ 1959, cho đến đánh biệt kích Mỹ - Ngụy những năm 70 và đặc biệt là 128 người trẻ tuổi, ngã xuống từ những năm 1979 cho đến những năm 80-90, trong giai đoạn đánh trả quân Trung Quốc, giành giữ biên giới quê hương.

128 người ngã xuống khi giữ đất, chủ yếu tuổi 18-20, gồm bộ đội chủ lực, bộ đội địa phương, dân quân du kích xã và nhất là Bộ đội Biên phòng các Đồn Phó Bảng, Đồng Văn, Ma Lé, Săm Pun và cả Bảo Lộc (Cao Bằng), được ghi rất rành mạch họ tên, quê quán, đơn vị, ngày nhập ngũ - hy sinh, nhưng tịnh trong bát hương tưởng niệm chung, không có lấy 1 chân hương mang dấu hiệu được cắm trong vòng 1 tuần vừa qua...

Ấy thế mà, mình và gia đình trèo lên thắp hương, đúng ngày 17/2/2013.

Mình không hiểu, trong số đang lúc nhúc ăn nhậu, thăm thú, khám phá, chợ búa, chụp ảnh... dưới thị trấn kia, có bao nhiêu người biết đến chuyện: Ít nhất đã có 128 người ngã xuống để bảo vệ Đồng Văn, chỉ trên dưới 30 năm trước thôi?.

Dĩ nhiên, không thể trách sự vô tình của con người, khi sự vô tình đó được gây dựng từ sự vô cảm - giấu giếm lịch sử của những người đã biết, đã trải qua và đang bị siết chặt họng bởi chiếc vòng kim cô vô hình.

Biết bao giờ, cái gọi là "bí mật" về những tháng ngày chiến tranh biên giới được giải mã công khai, để ít nhất, những khách du lịch phởn phơ đến địa đầu Tổ quốc, được nghe thêm vài lời của Hướng dẫn viên du lịch về những người đã ngã xuống, để gìn giữ những cột cờ, điểm mốc, ngọn núi, cánh rừng, nhành hoa, màu lá... cho khách tí tách - say mê chụp ảnh, khoe "hàng" như hôm nay?..

128 người lính.

Mỗi người họ chỉ cần nhắc đến trong nửa trang giấy A4, cho người đi sau biết họ đã sống, chiến đấu và hy sinh trong hoàn cảnh nào, với kẻ thù nào... là mãn nguyện lắm rồi và nhắm được mắt thật rồi.

Người chết, cũng như người sống, chả thích mọi người không biết mình làm việc gì, công việc ra sao và mù tịt thông tin về những gì mình đã làm, cho đồng bào.

Và mình chắc, cả 162 tên người trên bia mộ "Tổ quốc ghi công", đều mong được ghi tâm thật, bằng những nén hương thơm cháy thực sự, không chỉ mỗi năm 1-2 ngày Lễ lạt mà còn cả những ngày không thể quên trong lịch sử giữ nước của dân tộc, như ngày 17/2 hàng năm...

Và mình chắc là 162 người lính đã hy sinh đều muốn người đang sống phải nhớ: Họ nằm xuống để giữ địa đầu Tổ quốc - Đồng Văn...
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------
 

15 nhận xét:

  1. Hướng được định về miền quên lãng
    Quạnh quẽ anh nằm không một nén nhang
    Đất lặng lẽ ôm anh về lòng mẹ
    Xóa nhòa ngày này chỉ loài dã man tâm

    Trả lờiXóa
  2. Mr. Mai Thanh Hai,

    Thanks again.

    Trả lờiXóa
  3. Xin cám ơn tấm lòng của anh và chị cùng cháu đã giành những ngày đầu xuân đi thăm và thắp nén hương tưởng nhớ tới các anh hùng liệt sĩ của chúng ta ở địa đầu tổ quốc phía Bắc.
    Thay mặt cho hàng vạn gia đình thân nhân liệt sĩ chống quân xâm lược Trung quốc xin gửi tới các nhà báo, nhà văn, những người tâm huyết với đất nước đã nói và viết về sự tích anh hùng và bi thương này của dân tộc.
    Mong anh Nguyễn Thanh Hải, anh Nguyễn Thông, bác Phạm Viết Đào, anh Nguyễn Tường Thụy ... dùng ngòi bút sắc sảo và tấm lòng vì dân viết tiếp nhiều bài viết kể về sự tích anh hùng chống giặc xâm lược TQ để cho nhân dân, đặc biệt là thế hệ trẻ hiểu, nhớ về lịch sử của cha ông và không quên kẻ thù phương bắc luôn rình rập xâm lược nước ta.

    Trả lờiXóa
  4. Anh Hải đã gặp may, khi nghĩa trang trên đó họ không ngăn cản anh và gia đình vào thắp hương cho các liệt sỹ như ở Hà nội.

    Trả lờiXóa
  5. Cũng lại được kể một chuyện ở Hà Giang. Năm 1997, lần đầu tiên mình lên Hà Giang công tác, tuy nhiên vùng đất này thì mình rất thuộc (nhờ vào bản đồ). Bữa ấy đi cửa khẩu Thanh Thủy chơi, tụi học trò cứ rủ đi sang bên kia biên giới cho nó được xuất ngoại. Thì cũng đi cho nó "oách" nhưng lòng mình dửng dưng vô cảm với cái đất nước truyền đời ăn cướp kia.
    Chuyện mình kể không phải là chuyến xuất ngoại con con kia mà là chuyện khác. Dọc đường lên cửa khẩu mình thấy có một ngôi mộ nằm sát ven đường. Vì có việc mở rộng đường cho nên ngôi mộ hầu như nằm đúng vào rãnh thoát nước. Mình dừng xe và nhìn kĩ tấm bia. Tên người thì hầu như không đọc được chỉ nhìn thấy rõ cấp bậc của người mất (thiếu ta) và quê ở Thanh Hóa. Hỏi những người dân ở đây thì được biết người nằm dưới ba thước đất kia là sĩ quan biến phòng đã hi sinh trong cuộc chiến tranh biên giới lần thứ hai ác liệt không kém, ấy là hồi những năm 1986-1989. Mình đi tìm mấy thẻ hương và tìm mãi mới được một bó hoa để viếng người đã khuất. Những lần sau lên công tác dù bận thế nào thì mình cũng cố thu xếp để đến viếng thăm. Năm ngoái mình có lên và vẫn đến thì được biết thân nhân liệt sĩ đã đưa ông về quê cha đất tổ. Mọi người cứ nhìn mình như nhìn kẻ lạ vậy. HỎi thì được trả lời: Chúng tôi cứ nghĩ ông là thân nhân của liệt sĩ.
    Tất nhiên không thể không buồn.

    Trả lờiXóa
  6. Lịch sử bị lãng quên hay trách nhiệm thuộc về ai ?

    Trả lờiXóa
  7. Người ta đang điều hành đất nước trong sợ hãi vì họ đã quá thiếu hiểu biết, có những điều cấm kỵ hết sức vô lý. Hòa hảo thì cứ hòa hảo, nhưng trách nhiệm đối với những người hy sinh vì đất nước thì phải được thực thi chu đáo, việc gì phải sợ ai chứ? Nó lớn thì đã sao?

    TT

    Trả lờiXóa
  8. Thực ra đây là đài tưởng niệm mới xây trước đây nó ở bên đồi đối diện với UBND huyện nhìn sang cơ anh hải ạ.

    Trả lờiXóa
  9. Thực ra đây là đài tưởng niệm mới được xây dựng, ngày trước đài này ở đồi đối diện với UBND huyện anh ạ. Hồi em mới lên công tác có lần thấy gia đình liệt sỹ ở bên cao bằng sang bốc mộ thân nhân hy sinh từ thời kháng chiến chống pháp ở trên đồi đó xuống.

    Trả lờiXóa
  10. Lại mong có một ngày, về quê được cùng với Hải đi những chuyến đi như thế này.

    Trả lờiXóa
  11. Cám ơn Mai Thanh Hải và gia đình bạn.
    Xúc động thât!

    Trả lờiXóa
  12. Vào trang của bác rồi xem lại trang của bác Đào (TQ kỷ niệm ngày đánh lén VN) thấy con người ăn ở với nhau bội bạc quá.Xương màu đổ xuống giử gìn tấc đất quê cha thế mà chúng nó vô ơn tệ.

    Trả lờiXóa
  13. Cám ơn anh Hải, theo từng bước chân của anh mà em đã hiểu thêm nhiều điều! Thực sự đồng cảm!

    Trả lờiXóa
  14. Cám ơn nhà báo Mai Thanh Hải và gia đình đã thay mặt những người Việt Nam có lương tâm thắp hương thơm tưởng niệm các anh hùng đã hy sinh cuộc đời thanh xuân của mình để bảo vệ biên cương Tổ quốc chống giặc Trung quốc xâm lược. Chúc nhà báo và gia đình nhiều sức khỏe, hạnh phúc và may mắn.

    Nguyễn Phương Tùng - HCMC

    Trả lờiXóa