28 tháng 1, 2012

LÊN Y TÝ XEM ĂN CƠM CÓ THỊT

Mai Thanh Hải - Nói đến địa danh Y Tý, may ra có 1 số dân phượt và anh em Bộ đội Biên phòng Lào Cai biết.

Nói là xã phía tây của huyện Bát Xát (Lào Cai) thật đấy, nhưng cái xã vùng cao hun hút này (phía Nam giáp xã Sin Suối Hồ, huyện Phong Thổ, tỉnh Lai Châu và phía Tây giáp với anh bạn láng giềng to xác tham lam Trung Quốc bằng con suối Lũng Pô, với chiều dài đường biên khoảng 17km), cách huyện lị Bát Xát (tiếng là huyện vùng biên nhưng hết thảy Huyện ủy - UBND và các Ban ngành đều ung dung nằm phía dưới, cách TP. Lào Cai chỉ chục km, khi có chuyện, chả hiểu họ "chỉ đạo - điều hành" và... đối phó, chống trả thế nào), khoảng gần 100 km về phía Tây bắc.

Xã Y Tý có tới 15 thôn bản, nằm hết ở những nơi có địa hình phức tạp, bị chia cắt bởi các dãy núi cao và tự trung, cả xã nằm trên vùng núi đá có độ cao hơn 2000 m, mang tên Cao nguyên Y Tý. Lên Y Tý, ngoài một số anh em Bộ đội, giáo viên, cán bộ... là người Kinh, còn lại rặt đồng bào  các dân tộc Mông, Dao, Giáy, Hà Nhì và đặc biệt là người Hà Nhì đen, một trong những dân tộc ít người nhất Việt Nam sinh sống.

Lần trước mình lên Y Tý, cứ hớt ha hớt hải bởi con đường từ Bản Vược chạy dọc theo bờ Sông Hồng đang làm dở dang, ngồi trên xe Uoat chuyên dụng của Bộ Tư lệnh Biên phòng, ngược hun hút lên núi cao, tim cứ nhảy loạn trong ngực.

Một ngày ở Đồn Biên phòng Y Tý (Đồn 273), loanh qua loanh quanh toàn chuyện tuần tra, đếm mốc và đẩy đuổi - đối phó với lũ trộm ngày, cướp đêm ở phía bên kia biên giới. Giải lao giữa giờ làm việc - nói chuyện, lại khề khà rượu thóc.

Mà đã "giải lao" với mấy ông Biên phòng vùng biên giáp Tàu, thì không "chết" cũng "hy sinh", bởi từ lãnh đạo đến chiến sĩ, đều uống như voi uống Philatop.

Mình uống 1 trận, đổ kềnh ra nhà, chả biết gì.

Sáng sau, tỉnh giấc đã thấy ngoài sân các ông ấy tỉnh như sáo sậu, trần trùng trục giữa sân xi măng lạnh cóng, nhảy rầm rập hô váng: "Khỏe! Bảo vệ Tổ quốc. Khỏe! Xây dựng Quân đội", cứ như chiều tối qua, cái chuyện uống phát hết vài cốc thủy tinh Liên Xô rượu, là chuyện ở mãi đâu đâu.

Nhắc chuyện uống rượu Y Tý, mấy ông Biên phòng Y Tý hồi ấy tỉnh bơ: "Không uống rượu thì biết làm gì, ở cái nơi đi vài ngày đường mới tới này?"...

Ngày Tết rộn ràng này trở lại Y Tý. Chả ngu gì đi cung đường khốn khổ, tổn thọ ngày trước, mà thẳng tiến từ Sa Pa - Pa Cheo - Mường Hum - Dền Thàng cho nó lành. Quả là có lành thật, nhưng nhiều lúc cũng muốn rớt tim vào hàng phở, làm cháo tim cật, bởi con đường be bét, lổn nhổn, sạt lở và bé tý giữa cao hút núi, thăm thẳm đèo, sầm sập dốc.

Gần đến Y Tý, trời lạnh khuyến mại thêm mấy ngày mưa, khiến tất cả chung chiêng trong mây mù, sương giá và lạnh xuống đến 3 độ C, có bị thằng đểu nào thò kéo cắt tai, chắc cũng chả biết.

Lạnh thì Y Tý vẫn vậy. Khổ thì Y Tý vẫn... thế. Cái xã điểm cao vùng biên xa xôi nhất tỉnh Lào Cai này, mình cảm giác như bị... lãng quên, từ khi kết thúc cuộc chiến trang giằng co biên giới 1979 - 1989.

Té ra, cũng không hẳn vì thế: May mà "Đảng - Chính phủ" vẫn nhớ, đầu tư cho con đường đi lại - tiện thể làm "đường Tuần tra biên giới", kéo từ huyện lỵ Bát Xát, lên A Mú Sung và tiếp tục ngược lên biên giới, giữ đất.

Cái may nữa và thiết thực nhất (lời của các thầy cô giáo và anh em Bộ đội Biên phòng), là cái Chương trình "Ơm Ịt" cũng lọ mọ bò được lên Y Tý và ngay lập tức được thực hiện bằng tiền mặt nhận tận tay, đồ ăn uống - nấu nướng - áo quần - trang thiết bị phục vụ việc ăn - dạy - học của bọn lít nhít Mầm non, cũng được chuyển đến tận nơi sử dụng, toàn đồ mới cứng - vẹn nguyên và không qua bất cứ bố con thằng trung gian nào cả.

"Ơm Ịt" - Khái niệm này, có lẽ hơi lạ với nhiều người. Nhưng với hàng vạn đứa trẻ con dưới 5 tuổi học Mẫu giáo ở khắp các thôn bản, xã huyện của các tỉnh Lào Cai, Yên Bái, Điện Biên... thì đó rất thân quen, bởi hàng ngày chúng vẫn ngọng nghịu gọi tên, từ "Cơm thịt".

Thiết thực lắm chứ: Mỗi người trong cộng đồng góp 1 tý tiền bạc, đồ dùng, công sức... thế là đều đặn hàng ngày, bao nhiêu "em là búp măng non, em lớn lên trong mùa cách mạng" có 1 bữa ăn trưa theo đúng nghĩa, với cơm trắng và thịt lợn, có áo ấm 4 lớp dày khự và ủng đi núi, tất quấn chân, khăn quàng cổ, thảm lót lưng...

Ăn xong, cả đám chúng nó lại lăn ra thảm chống rét xanh đỏ của "Ơm Ịt", đắp chăn bông của "Ơm Ịt", ngáy khìn khịt như... lợn con say sữa và đầu giờ chiều tỉnh dậy, có sức hò hét - hát ca "Có sách mới áo hoa đây là nhờ ơn Đảng ta"...

Mình chả so sánh bọn lít nhít Mầm non của Y Tý với bọn lít nhít ở những nơi khác, mà "Ơm Ịt" đã... "phủ sóng hoạt động" căng đét:

Sao mà so sánh được, khi chúng sinh ra đang lớn lên ở cái nơi, mà đi đến đâu cũng được cắm biển "Khu vực Biên giới" và chỉ dấn vài bước chân, là sang đất láng giềng đang nghĩ ngợi 2 chữ "Hữu nghị"?.

So sánh sao được, khi nơi chúng ở chỉ toàn núi đá - rừng già, từng hạt gạo, nhúm muối, giọt dầu... cũng phải cõng lên tiếp tế, từ dưới xuôi?.

Không ai dám so sánh, khi chúng lụi hụi - cần mẫn đến trường học trong giời rét vài độ, với chân trần, áo mỏng và đường đá chỉ ngựa thồ mới dám cùng đi?..

Và sao có thể so sánh được với những gì chúng sẽ mang trên vai, trong thì tương lai, để giữ đất địa đầu, cho phía sau yên ả?..

Lên Y Tý ngày áp Tết, nhìn bọn lít nhít Mầm non hùng hục ăn cơm có thịt, tự cười nhẹ nhõm cùng bao nhiêu người đi bên mình, bao người góp công của cho 117 đứa trẻ dưới 5 tuổi trong các điểm trường của Mầm non xã Y Tý (Bát Xát, Lào Cai) có "Ơm Ịt" ăn trong năm học 2011-2012. Tự dưng mình lại lẩn mẩn:

Đến bao giờ, tất cả bọn lít nhít vùng cao - miền núi - vùng sâu - vùng xa quen với việc ăn cơm có thịt?.

Giá như, cái số tiền 650 tỷ đồng Ngân sách mà Nhà nước giao cho Ngô Bảo Châu (Giáo sư mới nổi lềnh phềnh nhờ cái thuyết Bổ Đề, nói ra người ta ít biết hơn... chùa Bồ Đề), để thành lập, duy trì cái Viện Toán "làm gì thì làm"... Số tiền ấy được trích phần nhỏ, rất nhỏ thôi cho bọn lít nhít bát cơm - miếng thịt ban trưa, thì chúng cũng đỡ đói bụng, đỡ bỏ học và biết đâu, như thế lại góp phần cho "miền núi tiến núi tiến kịp miền xuôi", cho đất nước "công bằng - văn minh" hơn, nhỉ?..
---------------------------------------------------------------------------------------------------------
 "CƠM CÓ THỊT" BUỔI TRƯA, TẠI TRƯỜNG MẪU GIÁO Y TÝ (BÁT XÁT, LÀO CAI)

Các thành viên Chương trình "Cơm có thịt" chụp hình lưu niệm với các con Y Tý, nhá!

Con lớn nhất lớp, nên con giúp cô chia cơm

Thịt đây và trứng đây

Mong đợi... thèm thuồng
Ăn uống phải có trật tự

Không được nói chuyện nên phải... nhìn trộm

Đừng xúc miếng to, kẻo nghẹn con nhé

Tiết kiệm là quốc sách: Không cho bất cứ hạt cơm nào vãi khỏi miệng
Hi! Hi! Dính hạt cơm lên má con rồi

Vẫn giữ thói quen cũ: Để dành thịt, chỉ ăn nhõn cơm không

Còn con thì nâng niu, chắt chiu cắn từng miếng thịt nhỏ

Mới thụ hưởng "Cơm có thịt" được vài tháng, con đã tăng 3kg rồi đấy
Ăn hết bát, sẽ được thêm suất ngay

Tớ chén nhanh chưa? Sắp hết rồi nè!

Bát to hơn người

Ăn hết cơm, mới chén đến... thịt trứng
Con cũng vậy, nên gọi là: Ăn vã thịt
Ai ăn xong, cũng xếp hàng cất bát nhá!

20 nhận xét:

  1. THEO NHƯ NGUYỄN THIỆN NHÂN NÓI SỐ TIỀN 650 TỶ GIAO CHO NGÔ BẢO CHÂU,CHÂU MUỐN LÀM GÌ THÌ LÀM,CHI TIÊU SAO TUỲ Ý,ANH EM TA LÀM SAO LIÊN HỆ VỚI CHÂU,DẪN CHÂU LÊN NÚI XEM CON EM MIỀN NÚI ĐÓI RÉT THẾ NÀO.CÓ KHI CHÂU CHO DĂM TỶ ĐỂ CỨU ĐÓI CỨU RÉT CÁC CHÁU ,CHẮC CHÂU SẼ ỦNG HỘ LIỀN

    Trả lờiXóa
  2. 1. Giá có thịt CHÂU cho các cháu chén thì thiết thực hơn.
    2. Cái VIỆN-TOÁN mấy bệnh nhân 1 gường bác hả HẢI?

    Trả lờiXóa
  3. Hay nhật là không qua bố con thằng trung gian nào ,chứ không thì chỉ còn nước luộc thịt .Mẹ nó chứ ,đểu vô đối ,

    Trả lờiXóa
  4. Bọn trẻ con đáng yêu quá, nhờ cơm có thịt các con sẽ chóng lớn, thông minh để thành nhà toán học lỗi lạc như bác Ngô Bảo Châu nhá.

    Trả lờiXóa
  5. Nghe nói từ những năm 1960 bà con dân bản đã sống sung sướng lắm rồi cơ mà, mình còn nhớ câu thơ trong sách giáo khoa văn học lớp 6 là: "Cơm thơm ăn với cá kho/ Công đức Bác Hồ bản nhớ ngàn năm". Sao hôm nay cháu chắt dân bản vẫn chưa có cơm thịt ăn nhỉ. Cảm ơn MTH và các bạn trẻ của chương trình CƠM CÓ THỊT nhiều, chúc các bạn năm mới sức khỏe và đều đặn mang cơm có thịt đến với trẻ con nghèo.

    Trả lờiXóa
  6. "Có sách mới áo hoa đây là nhờ ơn Đảng ta"...anh Hải thực sự tin như vậy?Nếu không ( tôi cũng không tin)thì những lời bài hát mà anh dẫn trong bài thật chua xót. Còn như số tiền 650 tỷ, nếu anh đã so sánh, thì sao không so sánh với 4,5 tỷ USD, nếu không bị bốc hơi,nếu dùng để chăm lo cho các cháu học sinh miền núi? GS Châu xứng đáng được quan tâm bởi vì ông thực tâm muốn VN có 1 nền Toán học.Từng ấy tiền (650 tỷ) có thể có cơm thịt và nhiều thứ nữa, cho nhiều học sinh, trong thời gian có thể đến vài năm, nhưng sau đó thì lấy đâu?

    Trả lờiXóa
  7. Thật cảm động khi các con đã có được cơm thịt,cảm ơn chương trình ơm ịt không qua bố con thằng nào cho đỡ hao tổn vật chất và giá trị mà lại rất kịp thời.Còn cái Viện Toán theo mình nên đổi thành Viện Mỹ thuật lãnh đạo thì hay hơn,thực tế hơn,Viện trưởng hôm nay cũng đẹp hơn"sáng"hơn rồi đấy.Ơn giời,quan trên trông xuống,thế gian trông vào cũng đẹp mặt người nuôi

    Trả lờiXóa
  8. NHiều em thò lò mũi xanh quá, cái này mà không điều trị thì sau này hàm răng hô lên, thành răng vẩu, ai nói gì cũng cười.
    Điều trị: Metronidazole 250mg x 10 viên là khỏi, giá 10 viên khoản 1000-2000VNĐ.
    Bác Hải nhờ ai mang thuốc cho các cháu nhé.

    Trả lờiXóa
  9. Chào Bác Hải, EM mới gửi 200k ủng hộ các cháu.
    Xem hình thấy mấy cháu chị chảy mũi xanh nhiều quá.
    Bệnh này thì khộng chết nhưng gây hôi miệng và ngạt mũi. làm cho các cháu thở miệng và sau này hàm răng bị hô rất xấu, cứ như khi nào cũng cười.
    Điều trị thì đơn giản:
    1. Metronidazole 250mg x 2 viên/ngày x 7 ngày. (uống sáng chiều)
    2. Chlopheniramin 4mg x 1 viên 1 ngày x 5 ngày (uống buổi chiều)
    2 loại thuốc này rẻ lắm khoản 1-2k VND 1 vỉ thôi.
    mong các cháu hết lò thò nước mũi và khỏe mạnh.
    Bs Chiêu - bschieu@gmail.com

    Trả lờiXóa
  10. Thật tuyệt, có sách mới áo hoa là nhờ đồng bào chúng ta, mấy cái anh nhà văn nhà báo này chả sư sẹo gì mà làm toàn việc ích dân lợi nước, hay thật. Không biết đây có phải là sản phẩm của lao động trí óc không nhỉ, anh Hải hỏi giúp châu giáo sư với.
    Việc các cháu chảy nước mũi cũng không đáng ngại lắm, anh Hải nói với các cô mua cải củ về làm dưa cho các cháu ăn nhé, mình nghe nói trên đó có nhiều Riềng mà người dân tộc gọi là co khá, củ này rất tôt cho việc bảo vệ hệ hô hấp và kháng khuẩn.
    www.phuongthaotd.com

    Trả lờiXóa
  11. Hải có bài viết rất hay, Mình trước là quân của GS Hoàng Tụy, viện trưởng Viện toán nên cũng thích nói đến toán. CP coi NBC như một món đồ trang sức nên bỏ ra 650 tỷ đồng để Châu hoạt động, thực chất là để trưng bày lưu động món hàng này (chưa kể 3 nhà trưng bày cố định là Viện toán cao cấp, nhà công vụ ở Vincom và biệt thự ở Tuần Châu). Với bản chất tham lam (qua những vụ dính bả vật chất và chức danh - giám đốc khoa học) và hãnh tiến (qua các vụ phát ngôn bừa bãi) của Châu vừa qua, e rằng 650 tỷ này sẽ sớm thành mây khói và bạn đừng hy vọng Châu sẽ ngó nhìn xuống bọn lít nhít.

    Trả lờiXóa
  12. 650 tỷ để mua cái vẽ vời , xa xôi , trìu tượng . Trong khi đó , còn hàng triệu cái thiết thực hơn ,cấp bách hơn thì không có tiền chi .Hão quá ! Đúng là bóc nơi khố rận , đãi nơi quần hồng .

    Trả lờiXóa
  13. Trước đây mình cũng hy vọng vào Châu sau sự kiện Châu lên tiếng về vụ Cù Huy Hà Vũ (xem ở dưới), nhưng rồi lại thất vọng vì ngay sau đó Châu đã công khai trở thành 1 con ốc trong guồng máy nhà nước.

    Lai Tran Mai permalink
    Tháng Tư 6, 2011 4:39 chiều
    Ngô Bảo Châu quả là đã từng bước trở thành nhà tri thức thực sự vì càng ngày ông càng khẳng định sự thật là chân lý và dám nói đúng sự thật. Chỉ mong ông đừng nhận nhiều ơn huệ của Nhà nước VN mà dần dần lại trở thành 1 con ốc trong guồng máy nhà nước này.
    http://haydanhthoigian.wordpress.com/2011/04/06/v%E1%BB%81-s%E1%BB%B1-s%E1%BB%A3-hai/)

    Trả lờiXóa
    Trả lời
    1. Mỗi người có một quan điểm về cách thức đóng góp công sức cho đất nước!Và NBC không phải là chính trị gia,nên hy vọng mọi người không quá khắt khe với anh ta!

      Xóa
  14. Người Sông Tiền10:53:00 29 thg 1, 2012

    Trẻ em vùng sâu vùng xa, con người chân thật. Chẳng bì nạn lừa lọc "trời ơi" trong xã hội VN hiện nay. Ôi, sao hoàn cảnh trớ trêu quá, MTH ơi.

    Trả lờiXóa
  15. Những nơi em đến, đám nhỏ chỉ được ăn cơm với 1 con cá khô nhỏ như ngón tay. Cái thứ cá mà ở dưới xuôi mình thấy mốc xanh lên ý ợ. Một lớp học mầm non thì cơm cũng chỉ có cá hoặc lạc rang (hạt lạc đếm trên đầu ngón tay).
    Hai mươi lăm nghìn Việt Nam đồng? Chưa bằng một bát phở sáng Hà Nội, nhưng lại là tiền ăn cả tháng của một học sinh vùng cao...

    Bác ghé qua với tụi em chút xíu nhé muadongam.vn :)

    Cảm ơn những bài viết của bác, em đã học được nhiều thứ :)

    Trả lờiXóa
    Trả lời
    1. be Minh Tam Cong Hoa Sec20:40:00 29 thg 1, 2012

      that ra moi su so sanh deu khap khieng vi o VN cua chung ta bay gio co qua nhieu bat cong va bat cap,nhung thoi noi nhu Anh Tuan "chi mong lam duoc nhung dieu nho nho",bay gio duoc thay cac chau da co cai an,cai mac nhu bac Ho mong uoc cach day may chuc nam la hanh phuc roi.Hai oi nho vu Anh Vuon dong huong nhe rut va chuyen gium minh.Cam on.

      Xóa
  16. Không biết bác Hải có nhắc nhở cô giáo không chứ để các cháu mặt mũi,tay chân bẩn bẩn sao ấy.Chuyện mũi dãi thì mùa lạnh bị là đúng nhưng các cô này không giữ vệ sinh cho các cháu gì cả .

    Trả lờiXóa
  17. Bác thấy cái lỗ thủng ngoài cửa không: rét 5 độ đấy. Không trách cái chuyện chảy nước mũi được. nhưng chuyện không rửa mặt thì phải tính tiếp ạ!!1.

    Trả lờiXóa
  18. Bạn viết chua xót và cay đắng quá. Càng cay đắng hơn, đó lại là sự thật.

    Trả lờiXóa