20 tháng 2, 2012

"MỘT TẤC BẢN ĐỒ, VẠN TẤC QUÊ HƯƠNG"

Nguyễn Thị Hậu - Ngày đầu tiên tôi đi học vỡ lòng, ba tặng tôi một món quà, đó là tấm bản đồ Việt Nam.

Hồi ấy đang chiến tranh nên không có nhiều ấn phẩm văn hóa, tuy vậy tìm mua bản đồ không khó lắm vì thường được bày bán trong các hiệu sách, kích thước nhỏ như giấy A3 bây giờ.

Ba dẫn tôi đi tìm mấy nơi mới mua được tấm bản đồ lớn hơn cả người tôi (khổ giấy A 0).

Ba tôi còn mua thêm một tờ bìa cũng lớn như thế, về nhà hai cha con hì hục khuấy hồ dán cả tấm bản đồ lên tờ bìa cho cứng cáp, rồi tìm hai thanh tre nẹp hai đầu, cột sợi dây và treo lên bức tường hẹp đầu giường ngủ.

Dải đất chữ S màu vàng nâu nổi bật trên nền biển xanh thẳm làm sáng bừng cả căn phòng nhỏ.

Mỗi trưa mỗi chiều, tôi đứng trên giường kiễng chân đánh vần từng chữ. V-I-Ệ-T N-A-M, B-I-Ể-N Đ-Ô-N-G, rồi những địa danh khác từ phía Bắc vào đến miền Trung, miền Nam, từ miền núi ra đến miền biển, từ đồng bằng đến các đảo xa… dần dần in sâu vào trí nhớ của tôi.

Có lần đứng đọc lẩm nhẩm trên bản đồ, tôi chợt hỏi:

- Má ơi, quê mình ở đâu?.

Má chỉ tay vào một vùng rộng lớn xanh mát màu lá mạ, hai dòng xanh chảy vắt ngang có tên Tiền Giang, Hậu Giang và dạy tôi đánh vần C-A-O L-Ã-N-H, L-O-N-G X-U-Y-Ê-N:

- Quê mình đấy con ạ?.

- Sao quê mình xa thế, má?,

Má nhìn đăm đăm một vạch đỏ cắt đôi chữ S: Vĩ tuyến 17.

Mỗi sáng, khi mở mắt là nhìn thấy hình dáng chữ S vươn lên kiêu hãnh, mỗi tối màu xanh êm dịu của vùng biển mênh mông, của miền đồng bằng rộng lớn lại dỗ tôi chìm vào giấc ngủ ngon…

Sau này học Địa lý, học Lịch sử nói đến địa danh nào, tôi hình dung được ngay vị trí nơi ấy trên bản đồ.

Thậm chí còn vẽ phác được “Bản đồ Việt Nam” chỉ bằng vài nét: Phía trên là hai nét thẳng nối nhau như mái nhà, một nét cong hình chữ S, một nét chéo từ đuôi chữ S và mấy khoanh tròn cho các đảo và quần đảo ngoài Biển Đông.

Như một sự “tiền định”, lớn lên làm nghề Khảo cổ, bao giờ trong ba lô của tôi cũng có những tấm bản đồ.

Bản đồ địa lý tự nhiên, bản đồ hành chính, bản đồ của một tỉnh, một vùng, thậm chí có cả bản đồ quân sự thể hiện rõ ràng chính xác từng ly.

Đi lại nhiều mới hiểu thế nào là “sai một ly đi một dặm” nếu như không quen xem bản đồ.

Những tấm bản đồ dẫn đường chỉ lối. Những tấm bản đồ cho tôi biết về những vùng đất, vùng biễn của đất nước mình, luôn nhắc nhở tôi sự toàn vẹn của Tổ quốc mình.

… Giá mà bây giờ ngay trong mỗi lớp học có được một tấm bản đồ Việt Nam, để mỗi ngày con em chúng ta nhìn thấy mà nhớ rằng “Một tấc bản đồ, vạn tấc quê hương” (*)
---------------------------------
(*) Câu thơ sưu tầm trên mạng.

5 nhận xét:

  1. ĐỂ CHO CÁC CHÁU IN HÌNH BẢN ĐỒ VÀO TÂM TRÍ THÌ SAU NÀY SAO MÀ SỬA LẠI ĐƯỢC

    ..mời bà con giải mã (ảnh gốc, chụp từ màn chiếu tại Lễ truyền hình trực tiếp cuộc thi "Đây biển Việt Nam" tối hôm qua 19/2/2012). Mặc dù, đã phóng to và căng mắt hết cỡ nhưng vẫn không thấy 2 quần đảo Trường Sa và Hoàng Sa đâu cả. Cứ cho là đưa bản đồ Việt Nam lên mang tính biểu tượng đi chăng nữa, nhưng việc để xảy ra sơ suất kỹ thuật như vầy, trong tình hình như vầy , thì chỉ biết như vầy (*).

    http://vibay.blogspot.com/2012/02/truyen-hinh-truc-tiep-ay-bien-viet-nam.html

    Trả lờiXóa
  2. "… Giá mà bây giờ trong mỗi lớp học có được một tấm bản đồ Việt Nam, để hàng ngày con em chúng ta luôn nhìn thấy và nhớ rằng “Một tấc bản đồ, vạn tấc quê hương” (*)"
    Điều khiến chị Hậu phải GIÁ MÀ không nằm ở điều kiện vật chất mà ở trái tim và cái đầu của con người.
    Mỗi năm, khi bước vào tiết dạy đầu tiên của bất kỳ một lớp nào tôi cũng dành trọn thì giờ để "giao lưu" với học trò mà không dạy chữ nào trong sgk. Yêu cầu đầu tiên với mỗi lớp là HÃY TREO MỘT TẤM BẢN ĐỒ VIỆT NAM LÊN TƯỜNG, giao cho Lớp trưởng, lớp phó LĐ và thủ quỹ thực hiện. Rất buồn khi nhiều em hỏi: " ĐỂ LÀM GỈ VẬY THẦY?"
    Dù đã cố gắng (kể cả việc dùng những biện pháp hơi mang tính "hành chình") để giúp các em có thêm ý thức về chù quyền đất nước, khơi dậy những cảm xúc cần có ở những công dân trẻ tuổi nhưng kết quả thu được thì...
    Bản đồ được treo thậm chí chưa đủ ý nghĩa "trang trí". Kể cả học sinh lớp 12 (ct địa lý 12 hoàn toàn là kiến thức về địa lý VN) mỗi khi thầy yêu cầu xác định vị trí một tỉnh thành nào đó vẫn cứ mò mẫm kiểu may rủi mà không hề có chút ý thức nào trong việc định vị. Thậm chí có những em còn không phân biệt được biển với đất liền và không xác đĩnh được Đ- T- N - B trên bản đồ.
    Chẳng biết phải đánh giá thế nào về tình yêu quê hương đất nước được thể hiện trong những bài làm văn của các em! Càng cố gắng càng cảm thấy bi quan và bất lực.
    THẠCH LÃO GIA

    Trả lờiXóa
    Trả lời
    1. Em cũng tìm hiểu việc này, nhiều trường trên miền núi cũng muốn treo bản đồ trên lớp lắm, nhưng khổ nỗi Bản đồ là thứ cấp phát, có giới hạn nên thầy cô giữ gìn lắm, đến tiết học mới mang từ kho lên...

      Xóa
  3. Mình nghĩ ở miền xuôi, việc yêu cầu mỗi lớp tự mua một tấm bản đồ bao nilon và đóng nẹp để treo lên không phải là việc khó. Tất cả chỉ tốn khoảng 20 ngàn. Nếu lớp nào cũng có thì các em sẽ có ý thức bảo vệ bản đồ. Mình dạy lớp 10, bảo các em treo lên thì mấy em 12 học cùng phòng lại xé rách. Các em ấy là LỚP CHỌN của trường đấy.
    Nói chung, ý thức về Tổ quốc của nhiều người còn kém quá, chẳng riêng gì các em học sinh. Chẳng lẽ chuyện TREO BẢN ĐỒ TỔ QUỐC Ở MỖI LỚP HỌC cũng cân MỞ CUỘC VẬN ĐỘNG hay sao?
    Tất nhiên là trường nào cũng đươc cung cấp bản đồ Việt Nam, nhưng đấy là ĐỒ DÙNG DẠY HỌC, chỉ khi nào đúng bài theo phân phối chương trình thì thầy cô mới được mang lên.
    THẠCH LÃO GIA
    http://vn.360plus.yahoo.com/thachgiatrangonline

    Trả lờiXóa
  4. Tình hình này xảy ra cũng không thể trách móc bất cứ ai, chẳng phải tất cả đều do chính bản thân mình mà ra sao. Giờ không phải lúc nên tìm xem ai là người cần bị trách móc cả. Tôi nhận ra một điều rằng,giới trẻ dường như quá vô tâm với địa lý Việt Nam, chẳng phải sao khi mà đến một tỉnh thành cũng không thể xác định được nó ở miền Bắc hay Nam, chứ đừng nói gì đến việc xác định xem nó ở vị trí nào, gần với tỉnh thành nào thì chắc là rối như tơ vò luôn, câu nói tôi thường nghe nhất là: " nghe quen quen nhưng không nhớ là chỗ nào". Cái câu nghe quen quen that đáng sợ, tôi nghĩ rằng nếu họ nói là không biết nữa thì đỡ lo hơn. Bởi vì là không biết thì sẽ có ngày tìm hiểu còn nếu biết mà không nhớ chắc chẳng bao giờ chịu tìm hiểu lại xem sao đâu. Nhưng nếu trong mỗi lớp học có treo một tấm bản đồ địa lý Việt Nam thì sẽ giúp ích rất nhiều sao?

    Trả lờiXóa