12 tháng 12, 2013

TRƯỜNG SA CỦA THẮNG

Mai Thanh Hải - Mình biết Nhiếp ảnh gia Bùi Hồng Thắng từ lâu, nhưng chủ yếu qua việc thi thoảng xem ảnh chụp miền núi, phong cảnh (năm trước là một số bức ảnh rất đẹp - lạ về Trường Sa) và kết bạn trên... FB.

Cũng nhớ cái bạn FB có hình Avatar tóc dài, choàng khăn rằn rất nghệ sĩ, đặc sệt chất ảnh ọt như các bác nhiếp ảnh gia khác, nhưng nhớ hơn bởi Bùi Thắng, thi thoảng lại chát chít hỏi về biên giới - biển đảo, những chuyến đi của mình và cũng thi thoảng góp vài trăm nghìn, gửi Áo ấm Biên cương mua đồ ấm cho bọn lít nhít vùng cao.

Hôm rồi, ở Quân cảng Cát Lái (Lữ đoàn 125, TP.HCM), vừa trên xe Hải quân đặt chân xuống Cảng, đã thấy 1 cậu to cao đen (hơi hôi), đeo cái túi máy ảnh to vật vã đến bắt tay, hỏi han, mới ớ ra: Bùi Hồng Thắng, cũng đi Trường Sa cùng mình.

Lên tàu, lại thêm bất ngờ khi 2 anh em ở cùng phòng, trong suốt hơn chục ngày ra với Trường Sa - DK1, có bao nhiêu chuyện để nói, bao thứ cùng trải nghiệm.

Những ngày lênh đênh trên biển, Thắng say sưa nói chuyện về ảnh, mình (lại) mới biết:

Bùi Hồng Thắng là một trong số ít người theo đuổi thể loại ảnh toàn cảnh 360 độ (360º panorama) ở Việt Nam. Với triển lãm đầu tiên "Việt Nam - Vẻ đẹp bất ngờ" diễn ra năm vừa qua tại Khách sạn Sofitel Plaza, Thắng đã khiến người xem phấn chấn qua những góc nhìn mới về cảnh đẹp đất nước. 

Thắng yêu thích nhiếp ảnh như bao người khác và chụp ảnh partial panorama đến 7-8 năm. Mãi đến 2009, Thắng mới được anh trai giới thiệu trang web (360cities. net) chuyên về ảnh toàn cảnh 360º lớn nhất thế giới có ảnh ở 92 nước và bị hấp dẫn ngay. 

Thắng kể: "Thật kỳ diệu khi được thấy những bức ảnh được các nhiếp ảnh gia chuyên nghiệp và không chuyên trên thế giới giới thiệu trên trang web đó. Họ thực hiện các bức ảnh ở trên mặt đất, dưới nước, trên không trung… Chúng cho mình một cảm giác mới lạ, sống động. Thế là em nghiên cứu, tìm hiểu và mày mò thực hiện. Chủ yếu tự học và tham khảo trên mạng!" và hào hứng: "Tháng 5-2012, em có may mắn được chụp ảnh 360º tại một số đảo trong quần đảo Trường Sa. Quả thật, quê hương mình rất đẹp!".

Và Thắng, mở máy tính cho mình xem bản thảo cuốn sách ảnh, dự định in mấy trăm trang, khổ to bằng cả 2 thứ tiếng Việt - Anh viết - chụp về biên đảo Trường Sa, biển đảo Tổ quốc. 

Không phải lần 1 lần 2 đi Trường Sa, mình cũng nhẵn chân các đảo rồi, nhưng xem hình Thắng chụp về Trường Sa, cứ ngỡ ngàng như mới gặp, bởi tuyệt đẹp lung linh, điệu đàng như thể xứ thần tiên bình yên, ngút ngát.

Không như một số thể loại sách ảnh khác, chụp Trường Sa cứ hùng hục như sắp đánh nhau, với cảnh bộ đội mặc nguyên quân phục sơ vin, mũ kêpi trắng, giày đen đi tuần tra ngay bên bờ cát, nhìn rất chướng, sai tác phong; cũng không lặp đi lặp lại cái mô típ bu quanh khẩu 12ly7 cũ kỹ, hướng mắt lên trời hô "Tiêu! Tiêu!", diễn đi diễn lại cho báo chí hớn hở chụp hình; cũng chẳng bắt bộ đội gượng gạo ngồi bên mốc chủ quyền giữa lúc giời nắng, mở 1 tờ báo gì đó, diễn đọc rất say sưa... và đặc biệt, không giống như những "tác phẩm" cóp nhặt lung tung trên mạng, trong Blog cá nhân, dồn hết vào xanh đỏ tím vàng, chú thích lung tung để thành cái thứ ra oai "Tác phẩm lớn tuyên truyền biển đảo".

Trường Sa - Qua ống kính của Thắng là xanh ngăn ngắt màu biển bình yên, chói chang màu nắng mới, trắng hoa tinh khôi, lá óng ánh như ngọc, cát trắng pha lê chen với cát vàng ong mật... mềm mại xếp hàng trong khuôn hình, như câu chuyện cổ tích về xứ sở thần tiên trên Biển Đông.

Trường Sa - Qua cách nhìn của Thắng là trưa hè êm vắng với nhà sư ngả người trên vành cong cánh võng, giữa 2 đầu phong ba, cùng bi bô tiếng trẻ học bài; là con tàu HQ thô kệch là thế, nhưng ra biển hóa thành chàng trai biển khổng lồ, cương nghị - lành hiền, lúc nào cũng ướt rượt nước biển xanh; là những gương mặt bộ đội, cười trắng lóa với dải yếm Hải quân ngang vai son sắt niềm tin...

Để kể về Trường Sa, không khó. Bởi bao năm nay, đã bao người viết - chụp - quay về Trường Sa, đến mức mòn vẹt, quen thuộc.

Thế nhưng để kể cho người nghe phải mê đắm từng câu chữ, tấm hình thì rất khó.

Bởi ngay người chụp, người kể cũng phải thực sự mê đắm cái sự tưởng như là "mòn vẹt" ở nhiều người khác. 

Và điều này thì Thắng có, bởi mình đã chứng kiến những bữa chiều, Thắng mải chụp hoàng hôn đến quên ăn, khi về hết giờ ăn, phải lọ mọ pha mì tôm chống đói; những buổi tối, Thắng năn nỉ đến mức van vỉ Sĩ quan Điều hành chuyến đi, để nán lại trên đảo, chụp 1 chút ráng chiều...

Cái sự mê say, đắm đuối Trường Sa ấy, dồn hết vào khung hình.

Nếu không tin, mọi người xem mấy bức hình Thắng chụp về Trường Sa.

Tạm mấy tấm thôi nhé!..

(Cùng với cuốn sách ảnh về Trường Sa - Biển đảo, dự định trong thời gian tới, Bùi Hồng Thắng sẽ tổ chức 1 Triển lãm ảnh, riêng về Quần đảo Trường Sa - Nhà giàn DK)
--------------------------------------------------------------

11 tháng 12, 2013

CẢ ĐẤT NƯỚC Ê CHỀ VÌ MỘT ĐÁM ĐÔNG HÔI CỦA

Đào Tuấn - Khi không soi gương, làm sao biết được trên mặt mình có nhọ.

“Là dân Biên Hòa, là người Việt Nam, tôi thấy xấu hổ thay cho những ai đã “cướp vài lon bia” ở đây trưa ngày 4.12”.

Không cần phải giới thiệu bạn đọc cũng biết đây là tấm băng rôn nói về điều gì.

Vâng, nói xấu hổ cũng đúng, sự nhục nhã cũng không sai, mà bảo đó là câu chuyện nhân cách cũng phải.

Trong những câu chuyện thiền kinh điển, có ghi lại cuộc đối thoại giữa thiền sư Sozan và học trò:
“Cái gì qu‎í giá nhất trên thế giới?”- người học trò hỏi.
Thiền sư trả lời: “Đầu của con mèo chết.”
“Tại sao đầu của con mèo chết là cái quí giá nhất?”
“Bởi vì chẳng ai có thể định giá nó được”
Đầu mèo thì nào có giá trị gì. Người ta ăn đủ loại đầu: Đầu heo, đầu bò, đầu cá, đầu gà…ngoại trừ đầu mèo.

Nhưng bài học của câu chuyện thiền không phải là việc định giá thứ quý giá nhất, mà là xác định thứ rẻ nhất có thể định giá.

Câu chuyện Biên Hòa của ngày hôm nay đang cho thấy một thực tế hiển nhiên rằng nhân cách của không ít người có giá chỉ “vài lon bia”.

Hôm qua, nỗi xấu hổ của cô sinh viên trường FPT, trước nhân cách của một đám đông đồng bào, đã trở thành nỗi xấu hổ chung của cả dân tộc khi một đài truyền hình nước ngoài và trước đó là youtube đã loan tin khắp thế giới về vụ hôi bia mà có lẽ khi nhìn lại những hình ảnh cướp cạn đó, bất cứ ai là người Việt Nam cũng cảm thấy muốn tìm một cái lỗ nẻ.

Người ta sẽ nhìn thấy ở đó điều gì khác ngoài sự man dợ, vô minh?!

Cả đất nước ê chề chỉ vì một đám đông hôi của.

Và xin đừng bao giờ đổ lỗi cho cái nghèo. Hoặc nếu nghèo, thì đó chỉ là sự nghèo nàn về nhân cách, về văn hóa. Nghèo nàn cả sự tự trọng và nỗi xấu hổ nữa.

Nhưng sau khi tấm băng rôn về sự tự trọng và nỗi xấu hổ kia được giăng lên, chính quyền địa phương đã cho dỡ bỏ với lý do “Ảnh hưởng tới mỹ quan đô thị”.

Thật là buồn cười. Làm sao việc dỡ bỏ một chiếc băng rôn có thể xóa nhòa trong tâm trí người dân cả nước hình ảnh đám đông nhâu nhâu bầy đàn xông vào tranh cướp. Nhưng làm gì có mỹ quan mà bảo phải gìn giữ.

Dẫu sao, trong đám đông loạn lạc về lòng tự trọng, vẫn còn đó lương tri: Một cô sinh viên treo những tấm băng rôn về hai chữ xấu hổ. Một người mẹ nói về sự nhục nhã.

Nhục nhã vì điều khủng khiếp nhất là hình ảnh người mẹ xông vào cướp bia ngay trước mắt đứa con gái nhỏ.

Nhục nhã, vì đứa bé hỏi một câu mà người lớn không thể trả lời “Mẹ lấy bia làm gì?”.

Báo chí ngày hôm qua đã đồng loạt dẫn nguồn Công an Đồng Nai cho biết đang điều tra và nếu có thể sẽ khởi tố vụ án công nhiên chiếm đoạt tài sản. Nhưng có lẽ, một tấm băng rôn tự trọng nói về hai chữ xấu hổ cần thiết hơn nhiều. Một chiếc băng rôn một tấm gương để hàng ngày người ta phải đối diện với sự nhục nhã.
Một tấm băng rôn như thứ bia miệng khắc ghi trong đó một cái giá rẻ mạt về nhân cách.

Khi không soi gương, làm sao biết được trên mặt mình có nhọ.

VĂN CÔNG RA ĐẢO

Mai Thanh Hải Blog - Ngoài Trường Sa, bao năm nay chỉ toàn đàn ông. Ban ngày, túi bụi huấn luyện - sẵn sàng chiến đấu còn đỡ. Thế nhưng ban đêm, trong những phòng ngủ bé tý, hực lên toàn mùi đàn ông, cứ lăn đi lăn lại. Toàn trẻ trung, dẻo dai, khỏe mạnh, săn chắc. Mới thấy thương lính - những thằng đàn ông phải nín nhịn, chịu đựng khổ cực chừng nào.
------------------------------

Hồi xưa, có lần cựu Tư lệnh Hải quân Giáp Văn Cương bất ngờ theo tàu vận tải ra đảo chìm.

Thấy lính tráng khổ quá, Tư lệnh dễ dãi: "Chúng mày thích gì, tao chiều". Lính ngoài đảo ăn sóng nói gió, chẳng có gì phải xấu hổ, giấu giếm, cũng nói thật: "Bố điều cho chúng con 1 cô văn công. Ra đây chẳng cần hát hò gì cả, chỉ mỗi chiều đi lòng vòng quanh đảo cho chúng con nhìn thôi".

Tư lệnh quay mặt, chảy nước mắt với cái "ước thật" của lính.

Bây giờ. Trường Sa không còn xa bởi được chăm lo, đầu tư rất nhiều.

Thế nhưng, nỗi vất vả - gian lao, sự hy sinh thầm lặng thì vẫn thế. Thiếu cơm, thiếu nước còn chịu được. Chứ thiếu thốn tình cảm thì khó tả vô cùng.

Cứ nghĩ đến cảnh mỗi buổi chiều, lính đảo nổi - đảo chìm lại kéo nhau ra mép đảo, ngồi lu khu như những con bồ nông khổng lồ, chong mắt nhìn về phía đất liền đang dần tím sẫm, mới thấm thía.

Mỗi khi có đoàn từ đất liền ra công tác, hết thảy lính tráng líu ríu... mặc quần áo (bình thường chỉ áo lót, quần cụt), ngượng nghịu đón khách và thì thầm hỏi "Có nữ hay không?", rồi hớn hở dán mắt vào cái bờ eo mềm mại từ từ rõ dần từ xuồng chuyển tải, mới biết là cái phần "con" vẫn còn tràn đầy trong máu lính...

Những ngày có văn công theo đoàn công tác ra thăm - công tác tại đảo. Ngày đó, đến đá san hô cũng mềm đi. Gió cũng mát hơn. Nước biển cũng ngọt hơn. Lính cũng... người hơn.

Xin dành 1 Entry để cảm ơn những nữ văn công đã vượt qua sóng gió hàng vạn hải lý, mật xanh mật vàng để ra với đảo, để đảo xa thêm mềm, gẫn gũi với đất liền hơn...
--------------------------------------------


Biểu diễn văn nghệ trên đảo Phan Vinh, 1988


Văn công Đoàn Nghệ thuật Quân khu 4 lên tàu ra phục vụ bộ đội Trường Sa


Không giấu nổi nỗi lo âu, ngập ngừng trước biển động


Xuống xuồng chuyển tải, khoác áo phao vào đảo


Những "bóng hồng" chào đảo. Trên bờ cát, hầu như tất cả lính đảo ra... chờ


Văn công được ưu tiên đặc biệt: Lính đảo dìu xuồng vào tận nơi. Dĩ nhiên, các đối tượng khác, kể cả cấp hàm cao nhất cũng xin mời... lội bộ.


Đứng thành dây chuyền để... bế văn công


Dù đoạn này nước rất nông


Hớn hở như... trúng quả


Tranh nhau cầm tay kéo lên bờ


May mắn lắm mới được bế văn công


Sóng to gió lớn, văn công không vào được đảo, phải hát qua bộ đàm cho bộ đội trên đảo nghe


Lời hát từ trái tim qua máy bộ đàm


Vừa hát qua bộ đàm, vừa khóc thực sự...


Cả đảo nuốt từng lời em hát


Tốp múa Đại học Văn hóa Nghệ thuật Quân đội biểu diễn trên đảo chìm


Diễn viên nhà hát chèo Hà Nội biểu diễn "mộc" cho bộ đội nghe


Đảo chìm chật hẹp, phòng ở cũng biến thành... sân khấu


Một cái nắm tay cho vơi nỗi nhớ nhà


Biểu diễn trên nhà giàn: Ca sĩ và khán giả chen sát vai nhau trên sàn thép chật hẹp


Đảo tưng bừng cho những thành... ngày 8-3