BẤT TỬ TỪ THÁNG 2/1979

Mai Thanh Hải - Đi từ thị xã Cao Bằng (mới được nâng cấp lên thành phố, theo trào lưu chung, nhưng có đến cả trăm năm nữa, vẫn rặt mùi làng núi) lên huyện Bảo Lạc, đến thị trấn Nguyên Bình, nhìn sang bên phải là thấy tượng đài Nghĩa trang liệt sĩ (NTLS) trên đỉnh đồi.

Nhìn thù cứ tưởng là dễ tìm, dễ đi và dễ lên đó thắp hương lắm lắm, nhưng mình đã nhầm.

Dừng lại ven đường QL34 hỏi đường vào NTLS, chủ quán nước tròn xoe mắt nhìn chiếc xe cứu thương mang biển đỏ của BCH Biên phòng tỉnh Cao Bằng, chả thấy người ốm đâu mà rặt những quần áo, sách vở, đồ ăn... chèn kín mít và vung tay chỉ loạn xạ, khiến mình và Hạ sĩ Huấn lái xe chịu không hiểu, chỉ biết là phải quay xe lại, rồi hỏi tiếp.

Sự chỉ đường thứ 2, cũng loạn xạ không kém và rút cục, chỉ biết là cứ đi theo đường phía trong, qua chân đồi thì rẽ ngược lên, sẽ đến.

Lạ cho các con đường dẫn vào các NTLS nằm dọc các tỉnh biên giới phía Bắc, đâu đâu cũng có mẫu số chung là cỏ dả, cây rừng chùm kín, như thể đi vào rừng vắng không người, hoang vắng đến rợn người.

Con đường đất chạy vào chân đồi, rồi ngược triền đồi lên NTLS huyện Nguyên Bình cũng vậy, nền đường mấp mô, lút đầu gối cỏ và cây dại um tùm chìa cành ra giữa đường, quật vào thành xe roàn roạt, nghe buốt hết cả ruột.

Rút kinh nghiệm của các chuyến đi trước, toàn phải... trèo tường vào NTLS thắp hương.

Đợt này, việc thắp hương các NTLS dọc đường đã được đưa vào Kế hoạch công tác của Đoàn Công tác Áo ấm biên cương (AABC) và PV Hà Quỳnh Trang, Báo Cao Bằng trực tiếp phụ trách viện liên hệ thông báo ngày giờ Đoàn dự định qua thắp hương, viếng... nên xe bò tới nơi, đã thấy cổng NTLS mở sẵn.

Vòng hoa tươi đã đặt sẵn, mang đi từ thị xã Cao Bằng, cùng với hương thơm trên tay từng người, thành hàng đôi, đứng trước tượng đài và tỏa đi cắm lên từng ngôi mộ - Đúng truyền thống của những người mang áo ấm, lên với biên cương, bấy nay...

NTLS nhỏ, cũ, hoang vắng với những chi tiết mà người để ý tý chút, cũng biết ngay là lâu không được chăm sóc, như bao NTLS biên giới phía Bắc khác, nhưng ken dày những ngôi mộ của các Liệt sĩ hy sinh ngay trên mảnh đất gần gụi.

Và cũng như bao NTLS biên giới phía Bắc, chủ yếu là bia mộ ghi tên tuổi - đơn vị - quê quán - ngày tháng năm sinh/mất... của những người lính, ngã xuống trong cuộc chiến đấu đánh trả, chặn bước tiến công của quân bành trướng Trung Quốc, bắt đầu từ tháng 2/1979, cho đến cả chục năm sau này...

Tất cả còn rất trẻ, nhiều người mới 18-20, ngã xuống ngay trong những ngày đầu tiên khi quân Trung Quốc bất ngờ tấn công toàn tuyến biên giới phía Bắc, trong đó Cao Bằng là điểm giao tranh ác liệt 17/2/1979; nhiều người ngã xuống trong những ngày giằng co, tiêu hao sinh lực địch, đợi quân chủ lực lên tiếp viện, cuối tháng 2/1979... và gần đây nhất là chiến sĩ Nông Đức Mười, Đồn Biên phòng Lý Quốc (Cao Bằng), sinh 1971, hy sinh 18/6/1993, khi mới tròn 22 tuổi.

Khói hương ngan ngát giữa rừng biên giới, tưởng như linh hồn những người lính, bất tử cùng tuổi trẻ, từ từ đứng dậy, thích bên vai đòi chung nhau hơi thuốc lá...

Bao năm rồi, các anh nằm lặng lẽ nơi cuối rừng, giống như cái chết - sự hy sinh đến bây giờ, vẫn nằm sâu trong những trang tài liệu, cũng lặng lẽ và có lẽ rất hiếm khi, có những Đoàn từ miền xuôi, Hà Nội lên miền rừng, nhớ đến tìm thắp hương hoa, khiến người sống cũng ngạc nhiên.

Nhưng mình chắc, cái được gọi là "quy định" của AABC là thắp hương, đặt hoa tưởng nhớ những người lính đã ngã xuống khi bảo vệ - giữ gìn chủ quyền, khi đến các địa bàn - Đồn Biên phòng (tuy cứng nhắc như nhiều quy định khác, nhằm gìn giữ cho Chương trình phát triển bền vững, mà chỉ những người nghĩ sâu xa mới hiểu), sẽ được mọi người, thực sự đau đáu với biên cương hưởng ứng...

Chuyến đi tới này, lên vùng biên giới Xín Mần (Hà Giang), dọc đường Áo ấm cũng sẽ dừng lại thắp hương - đặt hoa tưởng nhớ những người lính, đã ngã xuống trong những ngày tháng "máu xương trộn lẫn đất đồi", 1984-1985, cho cả dải biên cương từ Lai Châu đến Quảng Ninh, được toàn vẹn - yên bình như ngày hôm nay...

Và những nén hương cháy đỏ trên mộ LS như ngôi sao đỏ trên bầu trời giữ nước, cũng thầm thì - lặng lẽ như tấm áo, đôi ủng, tấm khăn, bát gạo - gói mỳ... chúng mình mang lên các điểm trường cheo leo giữ cột mốc chủ quyền Quốc gia, được cùng nhau gọi là: Dọc đường Áo ấm!.

Chỉ vậy, mà thôi!..
-----------------------------------------------------------------------------------------------------

 Xem thêm về NTLS Nguyên Bình và thông tin về các phần mộ LS tại trang "Sao biên giới", trên Facebook: https://www.facebook.com/groups/119800098202586/

PHÁT ẤN ĐỀN TRẦN

"Ra thế to gan hơn béo bụng/ Anh hùng đâu cứ phải mày râu" - PV Đoàn Tất Thảo, Báo Lao động đã bình luận vậy, tại buổi phát ấn Đền Trần (TP. Nam Định), sáng ngày 24/2/2013.

CHÚNG TA ĐANG PHẢI NHỊN NHỤC VỀ MIẾNG ĂN

Đào Tuấn - Nếu hỏi Chung Hân Đồng ấn tượng nhất về điều gì ở Việt Nam. Hẳn là cô sẽ tái mặt kể lại câu chuyện chiếc điện thoại bị cướp ngay trên tay, ngay trong ngày thứ 2 du lịch ở Việt Nam, ngay trước mặt bạn trai.

“Bạn trai tôi cũng không kịp trở tay”- cô nói với PV Ifeng.

Đúng là một nữ ca sĩ “phan hồn nhiên”.
Bạn trai cô. Vâng!. Người xứ Hàn, dù có nhất đẳng huyền đai Teakwondo, có lẽ cũng bó tay.

Đến ngay cả những ngôi sao võ thuật Thành Long, Lý Liên Kiệt hay người hùng cơ bắp Sylveter Stallone hay Arnold Schwarzenegger... sang Việt Nam lớ ngớ là bị giựt liền trên tay.

Đơn giản, với cướp ở Việt Nam, những ngôi sao võ thuật hay người hùng cơ bắp chỉ là “khoai tây”.

Vả lại, phố phường ở ta vốn hiểm, người Việt vốn dĩ ngày ngày phóng xe mạo hiểm đem mạng đùa giỡn tử thần khác gì trên phim Hollywood, mà đâu có cần đóng thế hay kỹ xảo.

Tất nhiên, chẳng phải đợi Chung Hân Đồng trở thành “nạn nhân nổi tiếng bất đắc dĩ”, người Việt mới nhận ra sự bất an rình rập cuộc sống hàng ngày.

Chẳng phải là hồi cuối năm, hẳn một Trung đoàn Cảnh sát Cơ động được tăng viện cho TP HCM đó sao?!.

Có lẽ, khi đọc những bản tin, đại loại “Cô gái đi xe SH bị cướp chặt đứt tay” nhan nhản và dày đặc trên báo chí, thì không phải chỉ là chuyện “đêm về gặp ác mộng”, Chung Hân Đồng còn… té ghế nếu cô đủ can đảm quay trở lại Việt Nam.

Quay trở ra “Thành phố vì hòa bình”.

Năm 2009, nhân kỷ niệm 10 năm đạt danh hiệu này, Thị trưởng Thảo “Xin gửi tới bạn bè quốc tế thông điệp về một Thủ đô ngàn năm văn hiến, Thành phố vì Hòa bình, về con người Thăng Long-Hà Nội thanh lịch và tài hoa”.

Vâng, người Hà Nội vẫn thanh lịch.

Nhưng chỉ là bởi họ đã quen với “văn hóa chửi”, ngay cả khi phải bỏ tiền ra mua miếng ăn vào mồm.

Không hiểu người Tràng An thanh lịch văn minh sẽ nghĩ sao, khi đọc những bình luận của một phóng viên nước ngoài, khi anh viết về món phở Hà Nội: “Bát phở ngon nhất nằm ở những hàng quán không sạch sẽ, với những người bán hàng thô lỗ, dòng người xếp hàng dài và môi trường tồi tàn nhất”.

Thô lỗ là gì?.

Là câu chuyện “bún mắng cháo chửi ốc lắm mồm”, nó truyền thống đến nỗi đôi khi chúng ta quên mất rằng đang phải chịu nhục vì miếng ăn.

Trên Dân trí, một người Việt Nam (tất nhiên), TS XHH Trịnh Hòa Bình phàn nàn: Khi bàn, khi miêu tả về ấn tượng phở Hà Nội, phở Việt Nam người ta có thể bao gồm cả cái văn hóa chửi đó. Văn hóa ẩm thực, vẫn tính đến nó như một thành tố của sự dã man, mông muội. Và họ chấp nhận nó như một thứ gia vị...

TS Bình cho cho đây là “một thứ bán kèm”, thậm chí thành “một thứ văn hóa”, mà người ta đang phải chịu đựng nhau, biểu hiện của sự kém phát triển và văn minh ở mức dưới trung bình.

Năm 2010, một trang web chuyên về du lịch phong Hà Nội là một trong những  “thủ đô ẩm thực” của thế giới.

 Thậm chí, Hà Nội “Điểm đến ẩm thực hấp dẫn thứ hai trên thế giới”, chỉ sau Barcelona của Tây Ban Nha, qua mặt cả Rome và Tokyo.

Chắc là biên tập viên trang web chưa từng thưởng thức “bún mắng cháo chửi” Hà Nội.

Bởi bọn “khoai tây” sẽ không thể như người Tràng An thanh lịch, quen nổi thứ “gia vị chửi”, cay hơn ớt, đắng hơn bồ hòn.
-------------------------------------------
* Nhan đề bài viết do MTH đặt lại, không phải nguyên bản của tác giả.
* Hình ảnh (đã đăng tải trên OF) chỉ có tính chất minh họa, không liên quan đến nội dung bài viết.