27 tháng 6, 2013

THIẾU GẠO THIẾU TIỀN, KHÔNG THIẾU... KHẨU HIỆU?.

Mai Thanh Hải - Trở lại câu chuyện khẩu hiệu ở các gia đình hộ dân tại một số tỉnh miền Trung - Tây nguyên: Càng lên miền núi khó khăn, càng thấy nhiều khẩu hiệu với đủ các nội dung từ thuộc lòng xa lắc xa lơ cho đến mới toe, lần đầu bắt gặp.

Đi dọc đường Hồ Chí Minh, đoạn qua huyện Đại Lộc và Nam Giang, khẩu hiệu san sát, cứ mỗi nhà 1 tấm biển gỗ màu đỏ chữ vàng,  cheo leo đứng trên 2 cọc gỗ đầu ngõ.

Dừng lại ở "Trung tâm khẩu hiệu" xã Zơ Nông, huyện Nam Giang, tỉnh Quảng Nam tìm hiểu, mới biết: Mỗi nhà phải nộp 45.000 VND để mua riêng khẩu hiệu, cọc chống và công đóng gia đình phải tự bỏ ra. Treo đâu ở tùy, cốt sao mỗi hộ phải có 1 khẩu hiệu treo trước cửa, còn treo thế nào và đổ xiên xẹo ra sao, thì... kệ.

Cấp cơ sở "máu me" chữ nghĩa vậy, thảo nào qua các Thị trấn - thị tứ các địa phương trên đường Hồ Chí Minh, cứ giật mình thon thót vì các cổng chào khổng lồ đồ sộ chắn ngang đường.

Cái nào cũng kín đặc màu khẩu hiệu đỏ chót, chữ choang choác màu vàng và suốt từ cổng chào đầu đến cổng chào cuối, pa nô - áp phích - khẩu hiệu phướn cứ xếp hàng la liệt, như khoe giọng - luyện chữ với khách ngang qua.

Chợt lẩn mẩn: Số tiền làm pa nô - áp phích - khẩu hiệu hàng năm ở các địa phương trong cả nước, nếu thống kê được chắc là nhiều lắm, bởi chúng ta có quá nhiều ngày lễ kỷ niệm?.

Với các địa phương vùng sâu vùng xa, vùng cao khó khăn, số tiền này có khi còn nhiều gấp đôi đồng bằng đô thị, bởi hình như càng nghèo càng nhiều khẩu hiệu và số khẩu hiệu này, có khi còn bị cộng cả "phí chuyên chở" như gạo muối - xăng dầu, chứ chả chơi...

Liệu người dân có thực sự yêu quý tấm khẩu hiệu và học tập - làm theo nội dung ghi trên đó, khi mà việc treo dựng ngay tấm khẩu hiệu được triển khai theo kiểu phong trào, tràn lan, treo dựng vô tội vạ, ngày qua ngày bị ngả nghiêng - xiêu vẹo - tróc mốc?.

Có lẽ cũng đã đến lúc có sự đánh giá nghiêm túc về hiệu quả của công tác tuyên truyền qua panô - áp phích, để rút ra phương pháp hiệu quả nhất, trong thời buổi khác xa với những năm "cả nước vui sao từng hồi trống giục" và người "thụ hưởng" còn muốn đọc, muốn nghe?..
------------------------------------------------------------------------------------------------




26 tháng 6, 2013

CÓ MỘT THỜI, LOẠN LẠC?..

Nguyễn Ngọc Tư - Có con, chuyện con có bồ cũng tự nhiên như nó ho, sổ mũi hồi vài ba tuổi. Nghĩa là cũng quan trọng đó, nhưng không nguy cấp tính mạng, thủng thẳng lo được.

Hiểu biết chung quanh chuyện trai gái hồi trước chỉ trông cậy vào lời khuyên bảo mù mịt hoang đường  của người già, giờ thì kiến thức đâu cũng có, từ trường học, sách, mạng…

Con biết chắc hôn môi tuyệt đối không có bầu, mình đỡ phải nói gần nói xa chuyện chạm da va thịt, những thứ mà nói bằng lời cũng sượng.

Chỉ phải nhắc con: Nhớ chọn người tử tế.

Vài ba năm trước một bà mẹ vô lo còn nghĩ vậy khi con đưa bồ về nhà ra mắt, giờ thời thế trở quẻ, yêu là mạo hiểm rủi ro như leo núi.

Đi bên những bờ vực.

Bất trắc không phải ở những khúc quanh, từng gờ đá, mà từ người bạn đường thân thiết nhất.

Cái câu “chọn người tử tế” tưởng nhẹ tênh, hóa ra là một nhiệm vụ xương xẩu.

Tử tế sống chung đến nửa đời cho đến khi vợ bị chồng đẩy xuống sông.

Tử tế yêu nhau cho đến khi oằn dưới những nhát dao quyết liệt từ tay bồ giữa một cuộc cãi cọ chẳng đáng gì.

Mấy anh bạn đào hoa lúc này không biết đã có chút lấm lét chưa, khi nhắc đến chữ ‘bồ”.

Những cuộc chia tay cho đến lúc này xảy ra êm đẹp, chưa cô nào đặt kíp nổ trong xe để úm ba la hai đứa chết chùm.

Nhưng chưa chẳng có nghĩa là không có.

Những bờ vực luôn mở khi những người yêu nhau còn nghĩ anh ấy hoặc cô ấy là của mình.

Da thịt nọ của mình, cứ nghĩ rơi vào tay người khác thôi là đã không đành.

Cầm tù nhau bằng cái khóa thề mang tên “mãi mãi” coi bộ không chắc ăn, kết luôn án tử.

Cái bi kịch “của mình” này cuốn Nguyệt thực nổi tiếng của Trung Quốc viết rồi, cả chương Ba là quang cảnh nông trường chăn nuôi phá sản, những nông dân đi giành lại những thứ “của mình”.

Một cô bé vì quyết liệt giữ cái nồi nấu cám mà bứt đứt lìa cánh tay. Ôm cái nồi vẫn còn cánh tay bé bỏng kia bám cứng trên quai, gã thắng trong cuộc cướp bóc đem về treo trên giàn bếp.

Mới nhớ ra đứa bé ấy là đứa con rơi “của mình”.

Mẹ đứa nhỏ dặn nó phải cố giành nồi nấu cám cho bằng được để làm quà nhận lại cha.

Ngoài mấy bài giảng tập hợp thành sách của những vị thiền sư bày trên kệ sách tôn giáo, chẳng thấy trường lớp nào dạy cách buông bỏ.

Giữ rịt, vơ níu bất chấp từ những lĩnh vực nhập nhoạng như chính trị, hào nhoáng như giới giải trí, đến lãng mạn như tình yêu.

Xưa, phải lòng người mua chiếu mà anh bán chiếu Cà Mau buồn thỉu buồn thiu, nghĩ người ta đã có đôi rồi, thôi mình vác cặp chiếu bông trở về.

Giờ yêu đơn phương mãi không được đáp tạ, tưới xăng mồi lửa người thương giữa đường.

Lan trong tuồng cải lương nổi tiếng Chuyện tình Lan và Điệp không buông bỏ được nên chết héo chết sầu, Lan bây giờ không buông bỏ được xách mã tấu chạy đến đám cưới của thằng bồ vừa kịp cũ.

Sinh viên có kiểu thanh trừng người yêu bằng dao kéo, ca sỹ có kiểu lên báo hài tội bồ cũ của ca sỹ, chính khách cũng có kiểu riêng thanh toán đồng chí của mình.

Không tin, mời coi báo.

Bỗng sến và xưa quá cỡ cái bảng lảng của buổi tiễn đưa người yêu đi lấy chồng, có người đứng lặng trông, xác pháo tan nát lòng.

Nhạc của thời loạn lạc mà thấy tình yêu dường như lành lặn, không vết chém, không hận thù.

Là chỗ nương tựa giữa buổi đạn nổ pháo cày

Là nín nhịn hy sinh, thôi em về với người ta, quên thằng nhạc sỹ nghèo này đi.

Có ông còn nhận thẳng thắn nhận ra chuyện người tình không lấy mình lựa chọn sáng suốt, từ “con đường em theo đó đúng hay sao em”, quay ngoắt lại nói con đường em đi đó đúng đấy em ơi.

Tình yêu là một vết thương không kín miệng, mấy ông danh nhân nói vậy.

Lâu lâu chảy chút máu chơi, cho thú vị đời, chẳng chết ai.

Nhưng giờ người ta chảy máu đến chết dưới tay người yêu nhiều quá, những cái vực mở hút sâu khi thời thế khiến thiên hạ sống ngày càng táng tận ráo riết.

Nụ hôn sẽ có vị gì khi nghĩ tới bồ bịch đang giấu dao trong áo?..

Cuộc đời đúng là kinh ngạc hết sức, tưởng đã thấu hiểu đến đáy của phi đạo đức rồi, mà đáy vẫn đầy những ngách hang ngoắt ngoéo.

Chẳng lẽ đổ lỗi cho củ gừng Tàu tẩm độc, ai ăn vào cũng phát điên?..
----------------------------------
* Nhan đề bài viết do MTH đặt lại, không phải nguyên bản của tác giả Nguyễn Ngọc Tư.
* Hình ảnh đăng trên Xóm nhiếp ảnh, chỉ có tính chất minh họa, không liên quan đến nội dung bài viết.

ĐỔI MỚI ĐỂ... TIẾN LÊN?.

Mai Thanh Hải - Đi dọc các tỉnh miền Trung - Tây Nguyên, càng những tỉnh nghèo càng thấy nhiều khẩu hiệu.

Khẩu hiệu chăng ngang đường, quấn quanh gốc cây, đầy ứ ở các trụ sở từ thôn xóm đến tỉnh huyện và "lan tỏa" xuống cả các đầu ngõ xóm, trước cửa nhà dân.

Nội dung thì đủ loại, từ ca ngợi Đảng - Bác Hồ cho đến thực hiện các phong trào của MTTQ, ngành Văn hóa Thông tin, gọi tuyển quân nhập ngũ, cho đến Kế hoạch hóa gia đình, tiêm phòng chó dại... cứ choang choang như mệnh lệnh chiến đấu, đọc xong u hết cả đầu.

Thế nhưng, ấn tượng nhất với mình là khẩu hiệu "Đổi mới để tiến lên", treo trước cửa nhà một số hộ dân thuộc huyện Đại Lộc (Quảng Nam).

Chả hiểu cái sự "đổi mới" ở tỉnh này "đầu cua tai nheo" ra sao, nhưng điều mình biết rõ là Quảng Nam vẫn nghèo, như 20 năm trước, khi mình mới đến công tác ở xứ Quảng và Đại Lộc nói riêng Quảng Nam nói chung phải vắt chân lên cổ mà chạy, may ra mới kịp Hội An, Đà Nẵng...

Thấm thía: Càng nơi nào nghèo khổ, thiếu thốn càng nhiều... khẩu hiệu!..

25 tháng 6, 2013

ĐÁ TRƯỜNG SA VEN BỜ SÔNG GIỚI TUYẾN

Mai Thanh Hải - Mình nhớ cách đây mấy năm, không chỉ Hải quân mà các địa phương trong cả nước cứ sôi sùng sục lên vì những Lễ tiếp nhận - đặt đá chủ quyền Trường Sa với ồn ào báo chí, hân hoan trống giong cờ mở, cùng bao nhiêu ý nghĩa - tầm quan trọng cứ choang choang.

Bẵng đi một thời gian, vừa rồi đi qua một số tỉnh miền Trung - Tây Nguyên, tìm đến những nơi đang đặt đá chủ quyền để tìm hiểu, thấy mỗi nơi có cách đặt mỗi khác tùy theo điều kiện - sự quan tâm của địa phương.

Tuy nhiên, điểm giông giống nhau là ở nơi để đá chủ quyền, cỏ giả bắt đầu mọc um tùm, bia đá hình như ít được lau chùi và cây bàng vuông tặng kèm, chả hiểu sao nhiều nơi cứ gật gù chết lụi...

Tự dưng cứ thấy tiêng tiếc: Để có 1 viên đá san hô to rộng chắc chắn, đủ điều kiện chuyển lên tàu vận tải mang về đất liền gọt mài viết vẽ, biến thành bia đá chủ quyền mang đi tặng các địa phương, không biết bao nhiêu mồ hôi - công sức và cả máu của lực lượng Công binh Hải quân.

Với từng ấy điểm đảo, móc lên mỗi điểm gần trăm viên đá "đủ tiêu chuẩn", tổng số lượng có khi lên đến cả nghìn viên, chở về chỉ vài chuyến tàu nhưng chở đá từ đất liền ra để... "bù" vào số mang về, có khi gấp đến vài lần. Tương ứng với đó là hàng vạn công sức bộ đội, xăng dầu và tỷ thứ khác nữa, không thể đong đếm được bằng tiền bạc, như trong đất liền.

Đơn cử như tỉnh Quảng Trị.

Cách đây 2 năm, đúng dịp kỷ niệm 39 năm giải phóng Quảng Trị (1/5/1972 - 2011), 36 năm giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước, sáng 30/4/2011, tại Khu di tích đôi bờ Hiền Lương - Bến Hải, tỉnh Quảng Trị đã tổ chức trang trọng Lễ thượng cờ trên kỳ đài và lễ tiếp nhận đá chủ quyền Trường Sa và trồng cây bàng vuông tại khu di tích này.

Các vị lãnh đạo tỉnh Quảng Trị và đông đảo người dân trong và ngoài tỉnh tham dự lễ đã xúc động trong giây phút thiêng liêng của lễ thượng cờ.

Sau lễ thượng cờ, tỉnh Quảng Trị đã tiếp nhận 21 hòn đá từ các đảo, điểm đảo trong quần đảo Trường Sa và những cây bàng trái vuông - Một loại bàng đặc trưng chỉ có ở Trường Sa biểu tượng cho chủ quyền của Tổ quốc Việt Nam trên biển Đông do Bộ Tư lệnh Hải quân và nhân dân Trường Sa trao tặng.

Những cây bàng quả vuông và đá chủ quyền được trồng - đặt trong khuôn viên của Khu di tích đôi bờ Hiền Lương - Bến Hải.

2 năm ở đất "gió Lào cát trắng", dù được chăm sóc rất kỹ càng cẩn thận, nhưng đến nay, một số cây bàng vuông đứng cạnh bia đá chủ quyền đã chết ngoẻo, khiến Ban Quản lý Di tích phải nghĩ đến cách... kiếm bàng vuông ngoài đảo Cồn Cỏ vào trồng thay thế.

Dẫu vậy, đá chủ quyền Trường Sa ven bờ sông giới tuyến vẫn đứng vững chãi, cho dù màu sơn ghi tên đảo có phôi pha, cỏ dại xờm dưới đế bê tông và cây bàng vuông thay thế, đang chờ được ươm gieo trong lùm che bô nhếch lá dừa...

Hòn đá vốn vô tri vô giác, dù có sơn phết kẻ vẽ đặt trong tủ kính, nhưng không quan tâm đến nó hoặc dựng đặt theo kiểu phong trào, thì nó vẫn cô đơn là đá. Nhưng hòn đá xù xì bình thường, được thực sự trân trọng, từ những việc chăm sóc cụ thể với tình cảm, kỷ niệm thật về vùng biên đảo thiêng liêng Tổ quốc, tít ngoài xa khơi, thì đó thực sự là đá chủ quyền đất nước...

... nên mỗi lần qua Quảng Trị, mình đều dừng ngắm Tổ quốc với hình hài Trường Sa.
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------